No bìs ìd Sȁchzger Joor sìnd d Hoochschtȁmm ì öisne Obschtgäärte, vìllmools ì gmȁinsamen Akzioone, von Puure pflȁgt woorde. Es sìnd dȁnn ì der Walder Gmȁind au no e ganzes Gschaar Absolvȁnte vom kantonaale Baumpflȁgkùrs gsii. Esoo hȁt mer ȕber der Obschtbouverȁin jede Wìnter öppe zwoo gmȁinsami ›Baumpflȁȁgwùche‹ dùregfüert. Wȁnn mìndeschtens föif Baumpflȁger mìtgmacht hȁnd, ìscht de zuetȁilt Baumwärter vo de kantonaale Zȁntraalschtell fȕr Obschtbou ìm Schtrìckhoof als Lȁiter entschediget woorde. Au di jewiilig Versìcherig hȁt mer chöne gȕnschtig ȕber de Kantonaalverȁin mache. Lȁider hȁt dȁnn mìt em Uufchoo vom Intensiiv-Obschtbou, ùnd wȁg em Schpare vom Kantoon, di ganz Sach es Ȁnd gfùnde. Di zȁȁtȁgige Kȕrs fȕr d Obschtpuure hȁnd schiints nȕme glanget ùnd sìnd au vìll z tüür woorde. Mer hät’s au aafää zȁntraal dùrefüere; nȕme wie vorhëër ì de Regioon, oder bì gnueg Aamȁldige gaar ìn Gmȁinden ùsse. Dezue ìscht dȁnn no choo, das ìm Verheltnis zùm Uufwand s Moschtobscht ìmmer schlȁchter grȁndiert hȁt. De Konsumȁnt hȁt au ekȁi Obscht von Hochschtȁmm me gchaufft; ›Golden‹ ùnd ander nöiji Sorte hȁnd de Berlepsch, Gloggenöpfel ùnd Boskop de Määrt ewȁggnoo. Esoo ìscht en früener emool no ìntressante Nȁbeterwërb mee ùnd mee abhande choo. Was mììr aber em mȁischte Müe gmacht hȁt: Öiseri früener schööne, guet pflȁgte Baumgäärte sìnd rìchtiggehed verwìlderet. Eso e Baumpflȁgakzioon hetti ȁigetli mìt wenig Chöschte dëren Entwìcklig no es Ziitli chöne etgȁgewȕrke, aber mer hȁt dȁnn nù no der Intȁnsiivaabou ì gschlossne Nìderschtamm- oder Spìndelbuschaalaage subvȁnzioniert.
Ich mȍcht mi doo nù chùùrz zrùggerìnnere, wien amel eso e Baumschniidwùche gloffen ìscht. De Wìlli Göldi, oder iich als Schtellvertrȁter, hȁnd voruus bì der Zȁntraalschtell die Wùche müesen aamȁlden ùnd au grad fȕr d Versìcherig iizaale. Dȁnn hȁt mer, voruusgsetzt s ìscht ȁinigermaasse troche Wȁtter gsii, ùf ȁire Site vo de Gmȁind aagfange ùnd hȁt dȁnn all no gsùnde Bäum bì jedem bitȁiligete Baumpflȁger mìtenand gschnìtte. De Baumwärter, wo mìtgmacht hȁt, ìscht allne, wo nȕd ganz sìcher gssii sìnd, biigschtanden ùnd hȁt druuf gachtet, das nȕd z chùùrz gschnìtten oder z wenig usegliechtet woorden ìscht. Ëër hȁt jo a siim jȍȍrliche Wìderholigstaag ìmmer de nöischti Schtand ì de Baumschniidaarbet müese leere, sùscht hetti ëër au kȁin Pruefsuuswiis me ȕberchoo. [ 44 ] Wȁmmer dȁnn eso en Baumgaarte fërtig gschnìtte ghaa hȁnd, ìsches sìcher fȕr jede Tȁilnȁmer e Freud gsii, di gmachti Aarbet aazluege. Bì dem gmȁinsame Wërchen ìscht au s Gschprȍȍch nȕd z chùùrz choo. Gaar mȁnge, so glaub i, hȁt siini Prueffskoleege von eren andere Site kȁnegleert. I wett sȁge, es hȁt bì dem mìtenand Schaffe Kameraadschafte chöne gëë, won sùscht chuum entschtande wääred. Au öpper, won elȁige Müe ghaa hett mìt siine Bäum, ìscht esoo mìt der Zit sìcherer woorde – waas ùnd wie mues ewȁgg oder ȁbe schtoo bliibe, das es möglichscht jedes Joor Öpfel ùnd Bìre gìt, ìscht esoo ì gmȁinsamer Aarbet güebt woorde.
Eso es Wùcheprogramm ìsch mer ìn Erìnnerig bblìbe: Do hȁmmer ì der Amslen obe aagfangen ùnd hȁnd ȕber s Ghȁischt, Oberlaupe, Hìlschperg ùnd Blattebach, mer chan sȁge, rùnd ùm d Gmȁind ùme gschaffet derbii. Wȁnn ich hȕt ìm Konzept fȕr de Natuurschùtz ìm Kanton Zȕri gseene, das mer mìt eme groossen Uufwand wetti di alte Obschtgäärten ùnder Schùtz schtele, tȁnki mȁngs Mool no a die schööne Wùche zrùgg. Aber ȁigetli au do draa, werùm die Bäum eso verwìlderet sìnd. Es mues hȕt öpper scho vìll Idialìsmus haa, das er no wie doozmool siini Hoochschtȁmm ì der Ornig hȁt, der Ertraag a Moschtobscht zaalt em der Uufwand nie. Aber es wäär gliich eebig schaad, wȁnn öiseri Landschaft wiiters müessti veraarme, wie das a vìllnen Oorte di letschte Joor passiert ìscht, ùnd dermìt au Vögel ùnd anderi Gschöpf kȁin Lȁbesruum me fìnded.
[ 45 ]