Wȁmmer di alte Chaufbrief vom Uuruurgrossvatter bis hȕt schtudiert, gseet mer, das ìm Fȁlmis vor 150 Jooren e paar mee Wonige mìt au vìll mee Lüüt doogsii sìnd. Won ìm 1829i de Jakob, ›Marxen Sohn‹ vom Rood »eine halbe Behausung mit zugehörigem Wies-‚ Acher- und Hanfland« gchauft hȁt, sìnd ganz sìcher no sìbe Wonige mee bìnutzt woorde. Emool ìscht die ›halb Bìhuusig‹ ì de Schȁnkelwìsen ùnen absiits vo de Schtrooss gschtande. Dȁnn hȁts a de Gass, das ìscht zwȁnzg Meeter ob em Rank bì s Chuenze Huus, en wiitere Flaarz mìt zwoo Wonige ghaa. Ìm hìnderschte Huus ìm Fȁlmis sìnd s Felix Chuenzen ùnd ìm hìndere Tȁil s Pfȁnniger Elsbeethe dihȁime gsii.
Ìm vordere Ghȁischt ìscht ìm 1923i en Flaarz mìt zwoo Wonigen ùnd ere Schüür abbroche woorde, zùm de nöie Schüür vom Grosvatter Platz mache. Ȁin alte Chȁller ìscht no ùnder de Garaasch, de zwȁit ìsch ùssen em nöie Gìbäu zueteckt woorde. Das all Bìwoner trotz de chliine Hȁimetli hȁnd chönen es Uuscho fìnde, ìsch ùf di doozmoolig Huusìnduschtrii zrùggzfüere. Praktisch ì jedem Huus ìscht ìm 18. Joorhùndert gschpùne woorde. De Hanfblȁtz, won ìm 1829i gchauft woorden ìscht, wäär grad eso es Biischpiil. Das hȁt dȁnn riischtige Schtoff fȕr Liilache (Liintüecher) oder au Handtüechli ùnd Mȁȁlseck ggëë.
Au hȁnd ìm Fȁlmis s Schuemacher Peters Schue gmacht oder sìnd mìt de Schuenitrùcken em Rùggen ìm Land ùmen ùf d Schtöör go Schue flìcken ùnd nöiji Schue mache. Min Grosvatter hȁt amigs verzelt, das au no vìll ìm Wìnter gholzet woorde seig. Bì s Essigbrȁnners ùnd ùf de Schȁidegg, aber au ìm Schtaatswald hebs ìmmer öppis z tue ggëë.
Au bìm Rìngger ùf de Pooalp ùnd bì s Buumes ìm Geer seiged ìmmer Noochberen aagschtelt woorde, zùm Holzen ùnd Rȁischte. An abglȁȁgnen Oorte heb au ìmmer öppen en Chöölerhuuffe groche. Denȁȁbet hȁt notüürli au d Sȁlbschtversoorgig mìt Haber ùnd Gëërschte, aber au mìt Boone, Gmües ùnd Obscht, e Role gschpìlt. Vo all de vìlen Obschtbäum, wo mer ìm Hërbscht teereti Öpfel ùnd Bìre gmacht hȁt, cha mer aanää, das mer sìcher zùme schööne Tȁil vo Gëërschtesùppe, Habermues ùnd teertem Obscht glȁbt hȁt. E Gëërschteschtampfi hȁts ìm Ghȁischt ìm letschte Chrieg no ghaa, wo mer dȁnn au no ȁigni Gëërschte zù Rollgëërschte fȕr Sùppe gschtampfet hȁt. Schpȍȍter hȁt mer dë bìrbäumig Holzchlotz no mȁngs Joor als ›Tȁngelischtock‹ bbruucht.
[ 9 ]