Ìm 41gi ìscht s Regimȁnt 28 ìm Oberland ìm Aktivdienscht zùm en Uusbìldigsdienscht kùmidiert gsii. Zwȕschet em Fȁlmis ùnd em alte Geer sìnd bìn öis fliissig Grenadier-Iisȁtz ggüebt woorde. Quëër dùr d Wȁid sìnd ìm hìnderschte Tȁil vo öiserem Taalchessel vo de Sappööre Schtacheltrootverhau bboue woorde. Die hȁnd dȁnn von eren Iisatzkùmpenii, verschtärcht dùr d Mitrȁijöör ùnd d Schtaabskùmpenii mìt Ìnfantriikanonen ùnd Miinewërfer ìn ere kombinierten Üebig müese gschtȕrmt wëërde. Bìobachter bì dem ganze ›Tȕrgg‹ ìscht der Oberscht Divisionär Constam gsii. Au em Gȁneral Guisan sin Soon ìm Oberschterang ìscht ùmegschtolziert.
Eme früene Morge sìnd die Soldaten ìm Flüügermarsch de Bȁche noowen aaggrùckt ùnd hȁnd sich ì de Berȁitschteligsrüüme paraadgmacht. A de Bachpöörter nȁbet öiserem Huus hȁt en Grenadiertrùpp ùs zwȁizölligen Iseroor ùnd Trotyl bballti Ladige bbaschtlet. Pùnkt Nüüni ìscht, wie mer eso sȁit, ì dem ȁnge Chessel vor em Schwarzebërg zue de Tüüfel loosggange. Vom Ȁichebödeli uus ùnd ìm Boden ob der Nöihȕtte hȁnd d Maschinegweer ggratteret. Ì der obere Wȁid, ì der ›Hell‹ obe, ì s Chuenze Wȁid, hȁnd d IK (Infantriekanone) ì das Inferno ine tùnneret. Dȁnn ìscht de Grenadiertrùpp vor öiserem Huus dùren ìm Ȁinzelschprùng ìn ùssere Bach use gschtȕrmt ùnd hȁt de Bach duruuf bald di eerschte Handgranaate zȕndt. Miinewërfer hȁnd ùs em Geerhaag usen ìri Granaaten ìs alt Geer hìndere gschpìckt. Vom Maarchschtȁi hëër sìnd Ìnfantrìschte mìt de liechte Maschinegweer ìm Förewȁldli ì de Geerwȁid ì Schtelig ggange, ùnd glii hȁt mer gsee vo allne Siiten an Geerhang hìndere Lüüchtschpuurgaarbe schpeutze. D Sanitääter hȁnd derwiile no hìnder öiserem Huus ùf der Iisatz gwaartet. Glii hȁt mer dȁnn de Bach uuf MP ùnd Gweerschȕss ghöört, dȁnn hȁt wìder öppen e Handgranaate tȁtscht. Em Rauch aa hȁt mer öppe gsee, wo d Grenadier efangs gsii sìnd.
Wìll mìr nȕd hȁnd tȍȍrffe zùm Huus oder zù de Schüür uus, bìn ich mìt em Fërnroor as Wìndefȁischter ufen ùnd ha dermìt gsee, wie di eerschte Grenadier ùf s Schtacheltrootverhau zue ggrobbet sìnd. Dȁnn hȁts zmool en Gwaltschlapf ggëë, di bballte Ladige sìnd zȕndt woorde. Drȁck ùnd Holz ìscht ì der Lùft ùmegwìrblet, ùnd di vorderschte sìnd dùr di entschtande Brȁschen an Hang hìndere gschtȕrmt. Vom Ȁichebödeli uus hȁt dȁnn en Trùmpeeter Üebigsabbrùch bbloose.
Ali Offizier sìnd nochane hìnder öiserem Huus zùr Üebigskritik vom Divisionär Constam aattrȁtte, ùnd hȁnd müesen es bööses Oowȁtter ȕber sich lo ërgoo. »Die Soldaten sìnd gut, aber an der Leitung fehlt’s!« Esoo s Fazit vo dëre Kritik! Aber au, das am näächschte Moorge dë Tȕrgg hȁt müese wìderholt wëërde.
Ich hȁ gmȁint ich gsäch nȕd rȁcht, won am andere Moorge dë hööchgwachsen Offizier mìt de zwȁi Edelwiiss am Chrage höchschtpersööndli mìt em Schtùrmtrupp am Ghȁischtbach ùnen aatrȁtten ìscht. Nomool hȁts vo allne Siite bballeret ùnd Lüüchtschpuur gschpeutzt, das es ȁim bald Angscht gmacht hetti. D Sanität, won am Taag vorhër böös kritisiert woorden ìscht, hȁt daas Mool di ›Verwùndete‹ soorgfeltiger ìs Ghȁischt fȕre bbroocht. Bì der aaschlüüssede Kritik ùf de Geerwìsen ìscht de Divisionär ȁine vo de drȁckigschte gsii, aber offesìchtli mìt de Wìderholig vo dem ›Tȕrgg‹ mee als zfrìde. Nȕd emool d Offizier ùnd d Sanität hȁnd müese Kritik iisacke.
Wȁg de Schtelige won ggrabe woorde sìnd, aber au de vertrampete Bachpöörter sìnd di Iihȁimische gaar nȕd bìgȁischteret gsii vo denen Üebige. No schlìmmer ìscht aber gsii, das sich ì der Armee ùmeggredt hȁt, do hìne gäbs gȕnschtigs Gglȁnd fȕr asig Üebige. Es sìnd drùm ì der Folg all paar Wùche Soldaaten ì der Gȁged am Üebe gsii.
Ich ha dȁnn vernoo, das die Schtùrmüebig ìs ›alt Geer‹ ufe fascht de letscht Uuftrìtt vom Divisionär Constam gsii ìscht, dëë vo den Offiziere gfȕrchtet Maa ìscht Corpskùmidant ìm 4. AK woorde. Das ëër aber bì de Soldaate vo de 9. Divisioon bìliebt gsii ìscht, hȁt mer ìm Kanton Schwyz ȁnen an ere Schtroossemuur chöne lȁse: ›Schlagt den Corba nieder – gebt uns Constam wieder!‹ ìscht doo mìt groosse Buechschtaben ùnzwȁidütig vermërkt gsii.
Min ȁigne Kadi hȁt ì miim zwȁite WK mìt em Teligraafe 12i, z Filisuur obe, wie mer sȁit, ›Zwȁite‹ gmacht bìm Corpskùmidant Constam. Es hȁt ghȁissen es chämi hööche Bsuech. Grȁchnet hȁt derbii ales mìt öiserem Brigadier. Uuftrag ad Kùmpenii ìscht gsii: »Chriegsmäässigi Voorsoorg mìt Fȁldwachen ùnd gfȁchtsmäässigi Verbìndige zù supponierte Kommandopöschte«.
Öisere Haupme Meier hȁt doo tȁnkt, ër well zweene vo de Pionier ȁinen ùnderehȁize. De Reto Caudendi vo Silvaplana ùnd de Pionier Zopfi vom Glarnerland, bȁid passionierti Hoochwìldjeger, sìnd de sȁb Hërbscht mìt rìchtige Wìldererpȁȁrt ìn WK iiggrùckt. Öisere Häuptlig hȁt ales ùndernoo, das die Pȁȁrt abghaue wëërdid. Ooni Ërfolg! drùm hȁt ër a dem Taag die zwee an Doorfuusgang gȁgen Alvaneu abe poschtiert. Sìcher ì der Hoffnig, de hööchi Bsuech wëërdi dȁnn dene zwee ›Paartli‹ scho d Levite lȁse . Dëë Tȕrgg ìscht ìmm aber grȕndli abverreckt! Wo s Auto mìt de Schtandarte vom Corpskùmidant Constam ùfs Doorf zue gfaaren ìscht, hȁnd em di pȁȁrtige Landesvertȁidiger als MP Schȕtzen en oosampften Empfang bìrȁitet. Wo dȁnn e Schtùnd schpȍȍter s Kader vom 12i bìm Schuelhus hȁt müesen aatraabe, hȁt der Oberscht Corpskùmidant ȁis Ggrüem ghaa wȁg öisere schnȁidigen Oortswach, die seig ìmm ìmmer quasi d Visitechaarte von ere Kùmpenii. Vo z grosse Pȁȁrt hȁt dë hööchi Bsuech ȕberhaupt nüüt verluute loo.
Z Oobig bìm Hauptverlȁse, hȁt öisere Kadi zueggëë, das ëër hȕt wìder e Mool mee Zwȁite gmacht heb. Es chömi jo au nȕd eso schtarch drufaa, wëër ùnd wie mer e Sach aafangi. Aber, was mer machi druus seig halt ìmmer no gfrooget!
Aus Walder-Erinnerungen IV (ȕberarbeitet)