Scho de Jakob Schufelberger, Marxen Sohn, wo am 30. Oktober 1829 ìm Fȁlmis «eine halbe Behausung» mit Wìse, Wȁid, Acher ùnd Hanfland gchaufft hȁt, sell no em Verzele vo miim Grosvatter e paar Beicher mìt Biili ùs em Rood ìs Fȁlmis bbroocht haa. Sìd Ȁnds den Achzger Joor sìnd dȁnn di mȁischte Völcher ì de nöi uufchoone Schwiizerchȁschte ghaa woorde. De Brüeder vom Grosvatter, de Gopfrììd, Leerer z Laupe, heb di eerscht Doppelbütten ìs Ghȁischt bbroocht, ùnd sìd Aafangs Joorhùndert hȁnds ìm Huus au en ȁigni Hùngschlüüdere ghaa. Voranen ìscht wie bìn Chöörbe s Hùng ìm Ofen uusgloo woorde ùnd heig amel mee enere Charesalbi ggliichet. Nȁbet de Schwiizerchȁschte hȁt aber miin Grosvatter no bìs ìm Zwȁiezwȁnzgi ȁis Volch ìme Beicher, das ìscht en Schtrauchoorb, bìtreut. Dë ìscht aber ìm Ghȁischtwȁidschüürli ùnen ùf de Schtalltìli obe gschtande; deet hȁts au no am alte Schìrm (Ùssewand) es halbs Totz Flùglȍcher ghaa vo der alte Choorbhaltig. Do ùne seiged scho Mìtti vom letschte Joorhùndert e paar Beicher gschtande. S Biilihuus nȁbet em Huusgarte sei ùf Aaregig vom Gopfrììd ùms Achzgi ùme bboue woorde. Mit Schìndletach ùnd tùnkelbbrȁnnte Schìndlewȁnd ìsches e chliises Schmùckschtùck gsii. Lȁider hȁnd aber nie ali Völcher Platz ghaa drìnn. Zwȁi, drüü sìnd no ì der Ghȁischtwȁidschüür gfloge, ùnd de Reschte hìnen ìm Huus, ob em Schiiteregge, won au ìmmer no öppe föif Imd dìrȁkt ȕber de Gaarten usegfloge sìnd. Esoo hȁt dȁnn miin Vatter ìm Ȁinedriissgi, echli vor em alten es nöis, gröössers Biilihuus bboue fȕr öppe 34 Völcher. Wiiters vorne, das d Fraue bì der Gaartenaarbet weniger bblooget woorde sìnd. S mȁischt Holz derfȕȕr ìscht no vom Schüürenöibou ìm 24i voorig gsii. Nù grad e paar Balke hȁnd müese gsagt wëërde. Ich bsìnn mi aber no guet as alt Hüüsli, wìll i ìmmer mìt em Grosvatter ggange bì ùnd deet amel ìm tùnklen Egge hȁ tȍȍrffe zueluege. Schiints ìsches aber nȕd lang ggange, hȁt de Grosvatter mini Hìlf bbruucht, wȁnn ëër e Königin gsuecht hȁt oder frìschi Ȁier ìn Waben ìne, wìll ëër nȕmen ase guet gsee hȁt. Ich bsìnn mi no, das i öppe gschtoche woorde bìn, aber möglischt nȕd de Gliiche too han, sùscht het mi am Ȁnd d Mueter gaar nȕmen ìs Biilihuus gloo. Ìm Februar ìm Sȁchsedriissgi hȁt dȁnn de Vatter bì de groossen Ȁichen ùnen an Waldrand anen es zwȁits Biilihuus bboue, zùm d Biili vo siim Brüeder, wo z Wërnetshuusen ùsse gschtoorbe gsii ìscht, chönen ùnderbrìnge. Jetz hȁmmer aber en Huuffen Aarbet ghaa bìn Imde, sìnd doch mȁischtens gȁg di 60 ùme gsii. Esoo ìsches sȁlbverschtȁntli woorde, das eme freie Nomittag, wȁmmer nȕd grad sùscht e drìngedi Aarbet ghaa hȁt, iich em Vatter hȁ müese hȁlffen ìm Biilihuus. Der eerscht Schwaarm hani elȁige grȁschpet, won i öppen ì [ 34 ] di föift Klass ggange bìn. Aber ȁi ›Rȁschpete‹ wììrdi nie vergȁsse! S Wengers, wo ì der ùndere Schȁidegg Alphììrte gsii sìnd, hȁnd is prìchtet, es hangi en Schwaarm an ere Tanen ìn Böde hìne. Öppe drei Meeter hööch obe, hȁnds prìchtet ghaa. S ìscht aber öppe föif gsii. Zùm Glȕck ìsch zwȕschet zwoo Tanen e Chloofterbiig gsii, das mer vo deet aa hȁt chönen ufechlȁdere. Au hȁmmer es Baumsȁȁgeli debii ghaa zùm der Ascht, samt dem Schwaarm draa, chönen ùf d Schiterbiig abehole. Doo han ich müese s Beicher hebe, das de Vatter de Schwaarm hȁt chöne drìnie abchlopfe. Tùmmerwiis hȁt mììr em Polohȁmp en Chnopf gfëëlt ùnd s ìscht mer en Gutsch Biili, wo scho lang ùnderwȁgs sùscht scho böös gsii sìnd, ìs Hȁmp ie ggrooten ùnd hȁnd mi erbäärmli gschtoche. Am Oobig, bìm ìs Bett Goo, hȁni e Brùscht ghaa wien es Mȁitli. Es hȁt aber au no anderi Erlȁbnis ggëë ìm Biilihuus. Won wȁg em Chrieg de Zùcker razioniert woorden ìscht, hȁt en Kontrolöör fȕrs Chriegswììrtschaftsamt müese cho feschtschtele, seb mer ales Völcher heig wo s Aarȁcht ùf Zùckerzuetȁilig hȁnd. Wìll de Vatter ìm Dienscht gsii ìscht, ìscht dë alt Maa mìt mììr ìs ùnder Biilihuus abe choo. Won ich ha wele miini mìt Lìndebluescht ùnd Zitroonemelisse gfȕllti ›Datepfiiffen‹ aazȕnde, hȁt dëë gmȁint: «Lass das, Buebli, iich han doo en Villigerschtùmpe!» Esoo ìscht s eerscht Volch uusphackt ùnd ìn Waabechnȁcht gschtellt woorde. Jetz ìsch aber em Kontrolöör e Waab vertschlìpft, ùnd d Biili sìnd hȁssig woorden ùnd hȁnd gschtoche. Au de Schtùmpen ìscht no abegheit, ùnd dë Maa ìscht zùr Tȕȕren uus ìd Schtuude verschwùnde, ich glauben, ëër ìscht dȁnn froo gsii, wo das Buebli mìt de Bloospfiiffe die Bschëërig wìder iiphackt hȁt. Nȕd emool me sȁlber vors Hüüsli go d Schwäärm zelen ìscht er. D Zaale, won em aaggëë hȁ, hȁnd em glanget. Ich ha dȁnn zwȁi Joor schpȍȍter bìm gliiche Maa en Zùchtkùrs ìm Dorf ùne gmacht ùnd hȁimli müese s Lache verhaa, wìll i gsee han, das au ëër schiints öppen e ›Bloospfiiffe‹ bbruucht hȁt. Mìtti Sȁchzgerjoor ìsch s ùnder Biilihuus ame Sùndigoobig abebbrȁnnt. Ich bì em Vormittag no dìne gsii ùnd ha gsee, das mer em Määndig müend go hùnge! Scho s hìnderscht Wȁbli ìscht schier tecklet gsii. Em Oobig schpoot hȁts bìme Gwìtter en Gwaltschlapf ggëë, ùnd s Biilihuus bìn Ȁichen ùne mìt 28 Völcheren ìscht wien e Fackle verbrȁnnt. Kȁis Biili hȁt ȕberlȁbt, ùnd Hùng ùnd Wachs sìnd voorusegloffen ùnd bì de groosse Hìtz fascht reschtlos verbrȁnnt.
Merkwȕȕrdig – aber no guet ìn Erìnnerig – wie’s nie a beeden Oorte gliichi Erträäg ggëë hȁt. Nù hùndertfȕfzg Meter usenand, hȁt das e dërewȁg ùnderschìdli chöne sii, das es ìm ùndere vìll kandierts Hùng ìn Wabe ghaa hȁt, diobe bìm Huus zue hȁt mer wenig gmërkt bìm Schlüüdere. [ 35 ] Wo s Riet nȁbet em Huus träniert woorden ìscht, ìsches ìm Ghȁischt mìt em all Joor Hùng Schlüüdere verbii gsii. Au bì öis gìts sìd doo ȁifach öppen es Joor, wo nȕd vìll z fìnden ìscht. S Biili Haa ìsch mer aber dùr ali Joor dùren e liebi Bìschȁftigùng bblìbe, ùnd wȁnn’s Ȁnds Joor au no Hùng z verchauffe ggëë hȁt, hȁnd sich die vìle Schtùnde, ìnenand grȁchnet, no ìmmer öppe zaalt gmacht.
[ 36 ]