Mi Grostante Barbara Hess ì der Au hȁt mìr ìn Vierzgerjoore verzelt, wien ìre Vatter ìm letschte Joorhùndert ìd Au abe choo ìscht. Ìm Chȁller vo siim Huustȁil hȁt dȁnn de Marx Hess wie scho voranen ì de Baartliwȁid obe, als Nagelschmììd gschaffet. Es hȁt dȁnn au no, das ich wȁiss, ìm Chȁller ùne Wërchzüüg vom Laupner Nagelschmììd ghaa. Eso en Art en Amboss, won aber ùf bȁid Site flach uusgloffen ìscht, wìll mer jo doo drùff ekȁi chrùmmi oder bbogni Sache hȁt müese schmìde. De Rooschtoff fȕr die Negel ìsch ì Form vo Trootrìng zuegchauft woorden ùnd aaschiined vom Walder Pott ìs Huus bbroocht. En Nagel ìsch, no em Prìchte vo de Tante Babett, ì drei Aarbetsgȁng gmacht woorde. Zeerscht ìscht e gnau abgmȁsses Schtùck Troot vo de rȁchte Tìcki abgschëëret woorde. Dȁnn hȁt mer ìme Toggen ìne de Schpìtz gschlage. Dë ìscht ìm Gȁgesatz zùn Maschinenegel rùnd, ùnd nöd viereggig wie di sȁbe. Drùfabe hȁt mer no müese mìt eme Pùnze de Chopf schloo. Derzue sìnd d Schtìfte wìder ìmen andere Toggen iigschpane woorde, das’s no öppe zwoo Lìnie (6 mm) obenuseglueget hȁnd. Daas wo voorschtoot ìscht dȁnn mìt em Pùnzen ùnd em öppe vier Pfùnd schwëëre Hammer ȁinzel zùme Chopf gschlage woorde. Dë ìscht mȁngmool nȕd ase gnau ì der Mìtti vom Nagel gsii, d Hauptsach, mer hȁt en chönen iischloo. Wìll ì ȁim Togge nù öppe föif Schtìften ùfs Mool Platz ghaa hȁnd, hȁts ìm Taag au nȕd mȁngs Phack Negel ggëë. D Esse hȁt de Nagelschmììd nù bbruucht zùm siini Wërchzüüg mache. D Negel sìnd chalt gschlage woorde. Mȁischtens seiged die Negel per Gros verchauft woorde (12 Dotzed). Jetz hȁts aber glii ìm Pìlgerschtȁȁg ùnen e mëchaanischi Naglerei ggëë. Miini Bȁȁsi hȁt drùm verzelt, ìre Vatter heb no Negel gmacht, won dem alte Maa nȕme vìll mee als s Salz ì de Sùppen iibbroocht hebed. Die Maschinenegel sìnd dȁnn eso bìlig woorde, das nù no öpper wo Schnorrenegel (Kappennägel) fȕr d Bëërgschue gmacht hȁt, no ùf d Rȁchnig choo ìscht, wìll mer di sȁbe mìt de Maschine nȕd hȁt chöne mache. Di sȁbe sìnd aber dȁnn rìchtig mìt Essen ùnd Amboss mìt de nöötige Gsȁnkforme gschmìdet woorde. No miim Wȕsse sìnd au a anderen Oorten ì de Gmȁind Wald Negel gmacht woorde. Esoo ìm Tȁndler obe vome Voorfaar von schpȍȍtere Wȁbfabrìkanten ì der Blȁiki. Au der Uurgrosvatter ùf s Mueters Siite hȁt ìm Chrattehoof ȁne Negel gmacht; aber gschmìdeti fȕr Schlìtten ùnd Wȁȁge z bschloo ùnd fȕr Tȕȕr- ùnd Toorbhȁnk a Schüür ùnd Huus. Hȕtstags fìndt mer chuum me ì jedem Doorf en Schmììd, esoo hȁt sich ales gȁnderet. Demìt goot en alts Gwëërb verloore, won ȕber Joorhùnderti use siini Fërtigkȁit ìmmer verbesseret hȁt ùnd dëëwȁȁg zùmen aagseene Handwërch woorden ìscht.
[ 12 ]